Các trường Đại học hiện nay đa phần ưu tiên tuyển số lượng hơn chất lượng, vì sẽ đảm bảo được doanh thu. Điều này dẫn đến việc khó đảm bảo được trình độ sinh viên và số phận sau khi ra trường của họ.

Nhu cầu học tập của người dân ngày một tăng, một bàn tay của Nhà nước không thể kham nổi, đây là cơ hội để xã hội hóa công tác giáo dục. Điều này đồng nghĩa với việc cơ hội trở thành cử nhân, thạc sĩ mở ra với nhiều người hơn. Nhưng bài toán số lượng – chất lượng đào tạo lâu nay lúc nào cũng “nóng”.

Sinh viên được "trải thảm đỏ" vào trường

Năm nay, điểm sàn xét tuyển đại học là 15 điểm cho 3 môn học. Nhiều trường đã mừng rỡ vì ngưỡng này tạo thuận lợi vì nguồn tuyển dồi dào; còn thí sinh cũng rất vui vì khả năng đậu rất cao.

Thế nhưng, mức điểm này lại khiến nhiều trường đại học, cao đẳng ngoài công lập kêu “trời” vì sẽ khó tuyển sinh. Không tuyển sinh đủ đồng nghĩa với việc các trường này sẽ không có nguồn thu để trang trải hoạt động. Bởi các trường tự chủ, hoạt động như một doanh nghiệp giáo dục nên chuyện lỗ - lãi tùy thuộc vào số lượng tuyển sinh.

Trở lại câu chuyện ngưỡng xét tuyển đại học, nếu ngưỡng xét tuyển thấp, thí sinh đỗ vào trường lại không theo kịp chương trình. Hầu hết trường top dưới và đại học ngoài công lập đều có mức điểm trúng tuyển bằng điểm sàn của Bộ Giáo dục - Đào tạo. Với mức này, nhiều người lo rằng, sinh viên vào học được nhưng ra trường không thể tìm việc làm vì trình độ kém. Và thực tế đã có câu trả lời cho những băn khoăn, lo lắng này bằng việc hàng trăm nghìn cử nhân, thạc sĩ thất nghiệp.

Chất lượng giáo dục đại học đang ở tình trạng báo động. Bởi ngay cả với trường hàng đầu của Việt Nam, sinh viên tốt nghiệp bằng ưu nhưng khi nhận về cùng lĩnh vực chuyên môn đều phải đào tạo lại, cầm tay chỉ việc, mất cả năm trời. 4 năm ngồi ở giảng được đại học, các em tiếp nhận một mớ lý thuyết lạc hậu, thực hành không có lấy đâu ra kiến thức, trình độ để làm việc?

Chọn học thạc sĩ, tiến sĩ sau khi ra trường

“Nên ra nước ngoài học để lấy kinh nghiệm, kiến thức và trình độ tiếng Anh. Nếu làm trong nước thì phải có ít nhất 200 triệu”, một nghiên cứu sinh khoa học tự nhiên trong nước chia sẻ. 200 triệu là con số rất lớn, không phải ai cũng dễ có được. Nhưng để làm gì với 200 triệu ấy? Để quà cáp cho thầy, cho hội đồng mỗi lần bảo vệ cơ sở… Giải thích thêm rằng, các thầy không đòi khoản bồi dưỡng này nhưng đã “luật bất thành văn” mỗi hội đồng anh/chị phải chi ra một số tiền cụ thể.

Số tiền ấy là với những người học thật, làm thật, còn với những người đi thuê viết luận văn thạc sĩ, tiến sĩ thì có lẽ phải nhiều hơn. Với cách học và nghiên cứu như vậy, mấy ai có bằng trong tay mà trình độ lại được nâng lên?

Ngoài ra, chế độ đãi ngộ cũng là một vấn đề, làm tiến sĩ, hay thạc sĩ trong nước hay nước ngoài thì về nước khi xét lương, bổ nhiệm cán bộ đều đánh đồng như nhau. Chính vì thế, bây giờ nhiều người đương chức không muốn ra nước ngoài làm nghiên cứu sinh vì đi về sợ “mất ghế” nên ở trong nước “tốn kém chút” nhưng vừa có bằng vừa chắc ăn.

"Nhà có tiền, phiền gì chuyện xin việc"

Đó là lời chia sẻ của đại đa số những bạn sinh viên thuộc thành phần "con ông cháu cha". Nó không sai vì thực tế vốn dĩ là vậy. Nhà trường thì lo kiếm tiền, tạo doanh thu, lợi nhuận. Người học sẵn sàng móc hầu bao để qua được các kỳ thi, kiểm tra, sát hạch và cuối cùng là có được tấm bằng. “Văn hóa chạy” có thể đã ăn sâu vào cách sống, làm việc của nhiều người. Từ lúc còn bé, chạy trường học cho con, chạy vào lớp có cô giáo tốt, chạy… đều mất tiền. Thử điểm lại, nếu bạn ở thành phố thì từ khi mang bầu một đứa con đã phát sinh rất nhiều thứ. Vào viện sinh con, để tránh phải nằm ghép, để được bác sĩ quan tâm hơn thì phải lo lót trước. Những ngày trong bệnh viện, để yên tâm con mình được tắm rửa sạch sẽ, nhiều bà mẹ đã giắt tiền vào trong tã của con…

Làm gì sau khi ra trường? Câu trả lời nên nằm ở năng lực thật sự của bản thân người sinh viên hay ở ngành giáo dục Việt Nam?!

Theo Người Đồng Hành.